مقدمه
فهرست مطالب
سرمقاله
مقدمه
فصل اول: جعبه کمک‌های اولیه
فصل دوم: پوست
فصل سوم: دستگاه تنفس
فصل چهارم: دستگاه گردش خون
فصل پنجم: دستگاه حرکتی
فصل ششم: دستگاه عصبی
فصل هفتم: دستگاه گوارش
فصل هشتم: دستگاه ادراری و تناسلی
مقدمه
مطالعه این مقدمه شما را در استفاده صحیح از این کتاب یاری می‌نماید. ابتدای هر فصل شمای کلی از مباحثی که به آن پرداخته می‌شود آمده است و کلیه مشکلات شایع و یا خاص اسب بطور جداگانه مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. در ابتدای هر فصل چند پاراگراف در خصوص آناتومی حیوان و دستگاه مربوطه می‌خوانید و سپس با جزئیات مشکلات روزمره آن آشنا می‌شوید.
در این کتاب شما بدون نیاز به یک متخصص دامپزشک قادر به تشخیص اولیه ناراحتی اسبتان خواهید بود و در ضمن آن با کلیه نکاتی که یک اسبدار بایستی بداند و نیز کمک‌های اولیه مورد نیاز آشنا خواهید شد. در این خصوص، برای هر بیماری قسمتی است که با علامت (عملکرد درمانی) مشخص گردیده و باز در همان جا جملاتی است که تیره تر از بقیه می‌باشد.
این جملات مهمترین کمک‌های اولیه را در مورد آن مشکل خاص، بیان کرده است و شما به کمک آن متوجه خواهید شد که هنگام مواجهه با هر مشکل، چه کارهایی را باید انجام دهید. باید گفت که در این کتاب، جزئیات بحث عنوان شده است و اگر احتیاج به اطلاعات بیشتری دارید، می‌توانید به کتاب (The horses health from a to z) (نوشته دیوید و چالز 1989) مراجعه کنید. بیماری در واقع یک حالت غیر طبیعی است و این بدان معنا است که شما قبل از آنکه بتوانید بیماری را تشخیص دهید، باید قادر به شناسایی حالات طبیعی و سلامت اسب باشید. نشانه‌های سلامتی برای هر اسب با اسب دیگر فرق دارد. به عنوان مثال باید پارامترهای نظیر درجه حرارت، اندازه و نژاد، در نظر گرفته شوند. شما باید برای شناختن نشانه‌های اولیه بیماری اسبتان علاوه بر شناخت اسب خود، خصوصیات نسل گذشته آن را بدانید. به این ترتیب شما تقریباً در اکثر موارد قادر به تشخیص اولیه بیماری و شروع درمان بهتر و معالجه موفق تر خواهید بود.
پنج نشانه اصلی سلامتی عبارتند از: درجه حرارت بدن، سرعت ضربان قلب، سرعت تنفس، خلق و خو یا مزاج و الگوی تغذیه ای. درجه حرارت اسب را با قرار دادن دماسنج در مقعد به مدت چند دقیقه اندازه گیری می‌کنند. در هنگام اندازه گیری درجه حرارت، باید دم اسب را ثابت نگاه داشته، دماسنج را نیز با دست دیگر نگه دارید تا مانع پرت شدن آن به بیرون شوید. درجه حرارت طبیعی در حالت سلامتی حیوان حدود 101 درجه فارنهایت (f) معادل 383 درجه سلسیوس (c) است. دمای بالاتر از 102(9/38) غیر طبیعی است. اندازه گیری درجه حرارت، کار سده ایست بنابراین می‌توانید با دماسنج اصطبل هنگام سلامت اسب، این کار را تمرین کنید.
ضربان قلب در مکان‌های مختلف متفاوت است. به منظور شمارش ضربان حقیقی قلب نیاز به یک گوشی پزشکی دارید. برای این کار باید انگشت خود را روی شریانی که به فاصله کمی از انتهای زاویه آرواره پایینی قرار دارد، بگذارید. و ضربان‌های ضعیف را شمارش کنید. این کار ممکن است مشکل باشد. و حقیقتاً هم نیاز به تمرینات زیاد دارد. تعداد ضربان قلب در اسب سالم در حال استراحت حدود 40 ضربه در دقیقه است. اگر این تعداد در اسب در حالت استراحت 60 ضربه یا بیشتر باشد، غیر طبیعی است. در اسب در حال حرکت چهار نعل، تعداد ضربان ممکن است تا بیش از 200 ضربه در دقیقه هم برسد.
میزان تنفس در اسب با مشاهده تهیگاه اسب و شمارش تعداد نفس‌های اسب در دقیقه قابل اندازه گیری است. این میزان تنفس در اسب که در حال استراحت است 8 تا 16 عدد در دقیقه می‌باشد که کمتر از اسب در حال تمرین است. هر سه ضربه قلب با تنفس همراه است. این نسبت، ثابت است مگر آنکه حیوان در حال تمرینات شدید باشد. اگر متوجه شدید اسبتان سریع تنفس می‌کند، قبل از هر چیز نسبت آن را با ضربان قلبش بسنجید. و بالاخره دو نشانه آخر سلامتی اسب، مزاج و تغذیه اوست که براساس مشاهدات بسیار دقیق ارزیابی می‌گردد. یک جراح دامپزشک هیچ گاه قادر به تشخیص و ارزیابی فاکتورها نیست زیرا او هیچگاه هفته‌ها یا ماه‌ها با اسب شما نبوده است و برای شناخت این فاکتورها باید از شما کمک بگیرد.
به عنوان مثال، اسبی که در حالت عادی با دیدن غذا به خوردن مشغول می‌شود، وقتی تمایلی به خوردن غذا نشان نمی‌دهد، این رفتار بیانگر وجود ناراحتی در اسب است این اولین نشانه ایست که ما را قادر به تشخیص شروع بیماری می‌کند.
علاوه بر شناخت نشانه‌های عمومی سلامت حیوان، دانستن ساختار دامپزشکی هر اسب حائز اهمیت است.
شما باید از هر گونه اثر زخم قدیمی و یا هرگونه برجستگی استخوان اسبتان آگاه باشید تا بتوانید مشکلات ایجاد شده جدید را تشخیص دهید. بدین منظور بهترین راه آن است که هنگام خرید اسب جدید، قبل از پرداخت وجه خرید، با یک جراح دامپزشک مشورت نمائید. این کار مانع از ایجاد ناراحتی‌های بعدی شما خواهد شد. در فصل آینده به قسمت‌هایی برخورد می‌کنید که توصیه اکید به فراخواندن دامپزشک کرده است. پس همیشه نام و شماره دامپزشکتان را حفظ باشید تا در مواقع اورژانس به دنبال آن نگردید.
مدیریت مرتع
یک اسبدار باید کیفیت علفی را که اسبش در طول فصل بهار و تابستان از آن تغذیه می‌کند را بهبود بخشد و اصلاح نماید.
اولین قدم در بهبود مرتع، هرس کردن علف‌های بلند است اگر دقت کرده باشید محل چرائی که در آن مدت‌های طولانی، صرفاً اسب‌ها چرا کرده باشند، در برخی قسمت‌ها به صورت علفزار و در برخی نواحی به صورت سفت و سخت درمی آید در ناحیه علفزار، علف‌ها بسیار نزدیک به هم روئیده‌اند ودائماً توسط چریدن برداشته می‌شوند و ناحیه سفت هم ناحیه ایست که در آن چرائی صورت نمی‌گیرد و مدفوع اسب‌ها ریخته شده است.
هرس کردن می‌تواند منجر به کاهش درصد ناحیه سفت و سخت و به همان نسبت افزایش محوطه قابل چریدن گردد. به بیان دیگر مواد دفعی اسب باید به طور روتین از چراگاه خارج شود. زیرا این مواد عامل انتقال کرم‌ها از یک اسب به اسب دیگر ویا به خود اوست. البته جمع آوری مواد دفعی مخصوصاً در هوای سرد و بارانی کار خوشایندی نیست ولی حائز اهمیت است و دلیل دیگری که ما را ملزم به پاک کردن محل چراها در طول زمستان می‌کند این است که برخی تخم کرم‌ها می‌توانند برای مدت طولانی به صورت نهفته در مدفوع باقی بمانند و هنگامی که هوا کمی گرم تر شد، فعال شوند.
مواد شیمیایی که بتوانند تخم کرم‌ها را در مرتع از بین ببرند وجود ندارد. ولی همانطور که در آینده خواهید خواند گله گاو و گوسفند می‌توانند با چریدن خود بسیاری از کرم‌های اسب‌ها را از میان بردارند. کشاورزان به منظور برداشت محصول بیشتر و بهتر، در زمان‌های معینی از مواد از بین برنده علف‌های هرز استفاده می‌کنند. اسب داران هم به ندرت از این مواد استفاده می‌کنند ولی غالباً طرز استفاده صحیح از آنها را نمی‌دانند. کودها مواد محرک بسیار خوبی برای رشد علف‌های مصرف شده زمستانی، در فصل بهار می‌باشند.
در نبود آنها رشد این علف‌ها به مدت زمان طولانی تری نیاز دارد. خورده شدن کودها توسط اسب، زیانی به همراه ندارد و با بارش باران این کودها از روی گیاهان شسته شده و به درون خاک می‌روند. کودها فقط قادرند تولید فلف‌های جوان و آبدار را تحریک کنند و قادر به تأثیر گذاری روی ساقه‌های فیبری مسن نیستند. پس بدین ترتیب دو نوع علف در چراگاه خواهیم داشت و با کوددهی به زمین اسب دچار تغییر رژیم غذایی خواهد شد. این تغییر باید همانند تغییر رژیم از یک غذا به غذایی دیگر، به تدریج صورت گیرد، تا در ضمن آن باکتری‌های روده اسب خود را با شرایط جدید سازگار کنند. باکتری‌های موجود در روده بزرگ اسب‌ها از سلولز موجود در علف تغذیه می‌کنند. بهترین منبع تغذیه‌ای آنها فیبرهای مسن هستند. با کوددهی به زمین علف‌های تازه حاوی آب فراوان در دسترس اسب قرار می‌گیرد، که مزه بهتری از علف‌های مسن سال گذشته دارند.
گاهی باید محوطه چرای حیوان را موقتاً محدود کرد. این کار با کاهش دادن محوطه در دسترس حیوان و یا با اصطبل کردن او انجام می‌گیرد. به عنوان مثال هنگام استفاده از مواد علف کش این کار باید حتماً صورت پذیرد. زیرا این مواد سمی‌اند و عملکرد اغلب آنها در سطح گیاه و یا با ورود به بافت‌های آن انجام می‌گیرد و بر خلاف کودها که با بارش باران به درون خاک شسته می‌شوند، اینها در روی زمین باقی می‌مانند.
تولید کنندگان این مواد شیمیایی، باید دقیقاً نسبت‌های محلول ودستورالعمل مصرف را روی ظروف بنویسند و همچنین مدت زمان منع مصرف از محل چرا پس از استفاده ماده شیمیایی را نیز قید نمایند. در بسیاری از این نوع تولیدات شیمیایی به زیان بار بودن ماده برای گاو و گوسفند توجه شده است ولی در این بین موادی هم هستند که در مورد مصرف آنها به اسب هم توجه شده است که شما باید برای از بین بردن علف‌های هرز زمینتان به دنبال چنین موادی باشید.
پس به عنوان یک نکته مهم و قابل توجه می‌توان گفت که پس از مصرف هرگونه ماده از بین برنده علف‌های هرز، باید مدت زمانی از حضور حیوان در چراگاه جلوگیری کرد. این زمان در شرایط آب و هوایی گرم که رشد گیاه بسیار کند صورت می‌گیرد، طولانی تر از شرایط آب و هوایی مرطوب است.
چون در ناحیه مرطوب با بارش بیشتر، این مواد، سریع تر از سطح گیاه شسته می‌شوند. گیاهان کهنه نیز سمی تر از گیاهان زنده‌اند و هنگامی که این گیاهان با ماده شیمیایی از بین می‌روند، باید هرچه سریع تر قبل از چریدن از چراگاه جمع آوری شوند، زیرا اسب‌ها علاقه وافری به خوردن اینگیاهان مرده دارند و در کل بهتر است که پس از مصرف علف کش ها، به علت حضور بقایای شیمیایی در گیاهان، تا مدت زیادی از چریدن حیوان در آنجا جلوگیری کنیم. مسئله مهم حضور میوه و درختان بلوط در منطقه در دسترس اسب است. شما باید این درختان و میوه‌های ریخته شده از آن را از منطقه خارج کنید. زیرا اسب با مصرف آن دچار مسمومیت می‌شود.
